مقایسه اثر گزنه‌سفید(Lamium album) و گزنه‌تند(Urticadioica) بر سطح سرمی قند‌خون و پروفایل لیپیدی در موش صحرایی نر دیابتی

مقدمه: شایع‌ترین اختلال اندوکرینبا تغییر متابولیسم سلولی دیابت ملیتوس است. گزنه تند آثار شناخته شده‌ای بر قند‌خون دارد، گزنه سفید یا گزنه مرده ((White dead nettle، اثر آنتی پرولیفراتیو، آنتی‌اکسیدان، ضد‌التهاب، بدام اندازنده رادیکال‌های آزاد و بهبود دهنده متابولیسم بافت چربی دارد. هدف:مقایسه اثر افشره هیدرو الکلی گزنه سفید و گزنه تند بر سطح سرمی قند‌خون و پروفایل لیپیدی در موش‌های صحرایی‌نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین مواد و روش‌ها:در مطالعه‌ای تجربی،32 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به 4 گروه تقسیم شدند: کنترل طبیعی، کنترل دیابتی، گروه دیابتی دریافت‌کننده عصاره گزنه تند (100 میلی‌گرم/کیلوگرم/روزانه به‌مدت 28 روز) و گروه دریافت‌کننده عصاره گزنه سفید (100 میلی‌گرم/کیلوگرم/روزانه به‌مدت 28 روز).برای دیابتی کردن موش‌ها از استرپتوزوتوسین با دوز 60 میلی‌گرم/کیلوگرم/داخل صفاق استفاده شد. قند‌خون، تری‌گلیسرید، لیپوپروتئین با چگالی پائین (low-density lipoprotein)، لیپوپروتئین با چگالی بالا(high-density lipoprotein) و نسبت این دو اندازه‌گیری شدند. داده‌ها با نرم‌افزار16 SPSS و روش آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون توکی تجزیه و تحلیل شدند. 05/0 P<از لحاظ آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد. نتایج: عصاره هیدروالکلی گزنه تند و گزنه سفید سبب کاهش معنی‌دار میزان سرمی قند در موش‌های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین شدند )05/0(P<. در مقایسه با گروه کنترل، هر دو عصاره به‌طور چشمگیر سطح سرمی کلسترول،LDL و نسبت LDL/HDL را کاهش و سطح سرمیHDL را افزایش دادند(05/0p<) با این‌حال مقدار تری‌گلیسرید سرم در گروه تیمار شده با گزنه‌تند پائین‌تر از گروه دیابتی و گروه تحت تیمار با گزنه‌سفید بود (05/0p<) نتیجه‌گیری: تجویز عصاره گزنه‌سفید و گزنه‌تند در موش‌های صحرایی‌نر دیابتی می‌تواند در پیشگیری یا درمان دیابت موثر باشد.